Η συνταγή της αγάπης 

του Γιώργου Τζιτζικάκη

Αν αλλάξεις τα συστατικά μιας συνταγής σε ένα φαγητό, δεν θα βγει το ίδιο πιάτο. Μπορεί στο τέλος να έχει την ίδια όψη και τον ίδιο τίτλο –πατσίτσιο, φακές, σουπίτσα– αλλά στη γεύση θα είναι κάπως διαφορετικό από εκείνο που λέει η συνταγή πως είναι. Περίπου το ίδιο συμβαίνει και με τα Χριστούγεννα. Αν αλλάξεις –μειώσεις ή αφαιρέσεις– τα συστατικά της γιορτής, δηλαδή τη μάζωξη της οικογένειας, το αντάμωμα με φίλους που έχεις καιρό να δεις, τη χαρά των κόκκινων στολιδιών, τα δώρα, ένα ζεστό σπιτικό, τα χαμόγελα, τότε κάπως τα Χριστούγεννα δεν έχουν την ίδια γεύση που πρέπει να έχουν τα Χριστούγεννα.

Φέτος, καλούμαστε να ζήσουμε τα Χριστούγεννα του 2020 γευόμενοι μια νέα «συνταγή», εκείνη που μας θέλει να γιορτάσουμε με μεγάλη προσοχή, χωρίς να είμαστε μαζί με εκείνους που αγαπάμε. Δεν θα μπορέσουμε να τους έχουμε στο τραπέζι της ζωής μας και μήτε να τους σφίξουμε στην αγκαλιά μας· θα πρέπει με βαριά καρδιά να κάνουμε υποχωρήσεις και υπομονή και οι περισσότεροι από εμάς είμαστε τρομαγμένοι και κουρασμένοι, όμως πρέπει να αποδεχτούμε πως δεν θα υπάρξουν όλα τα συστατικά των Χριστουγέννων μας όπως τα γνωρίζουμε και θα πρέπει να προσευχηθούμε να πάνε όλα καλά για να ζήσουμε όπως επιθυμούμε τα επόμενα Χριστούγεννά μας.

Φέτος, όλα θα μας φανούν αλλόκοτα και πρωτόγνωρα και μαγκωμένα και, ναι, το παράπονό μας για όσα θα λείψουνε θα είναι μεγάλο. Φέτος μόνο, όμως... Για εμάς θα είναι μόνο για φέτος, για άλλους δεν θα είναι μόνο για φέτος. Υπάρχουν ζωές εκεί έξω –ζωές και συνταγές άλλων– από τις οποίες όλα αυτά τα συστατικά που σε εμάς είναι αυτονόητα, σε εκείνους λείπουν κάθε Χριστούγεννα. Τους λείπουν συνεχόμενα και τους λείπουν από πάντα· τους λείπουν από παιδιά, τους λείπουν πριν και κατά τη διάρκεια και μετά τις γιορτές, τους λείπουν δίχως να φταίνε οι ίδιοι που τους λείπουν μα γιατί ατύχησαν και βρέθηκαν σε αυτή τη θέση, τους λείπουν ακόμα και όταν ενήλικες πια και έχοντας φτιάξει νέες συνταγές, νιώθουν ότι ένα κομμάτι τους –ένα σημαντικό συστατικό– χάθηκε κάποτε και έτσι δεν θα γευτούν ατόφια εκείνο που γευόμαστε εμείς γιατί τουλάχιστον μία συνταγή τους θα είναι πάντα ημιτελής.

Για εμάς, που δεν ζούμε τους πόνους τους και έχουμε τους δικούς μας να διαχειριστούμε, κάποτε θα περάσει αυτή η μάχη που δίνουμε και θα την κερδίσουμε. Για εμάς, μπορεί τώρα να λείψουν τα συστατικά της συνταγής μας, θα έρθει όμως μια μέρα που θα έχουμε ξανά τα πάντα ολοκληρωμένα. Αυτά τα Χριστούγεννα, λοιπόν, και τα κάθε επόμενα Χριστούγεννα που θα είμαστε υγιείς και θα χαμογελάμε, και θα έχουμε αγκαλιές σφιχτές και αγάπη, και αγαθά και φως, και την οικογένειά μας και φίλους με δώρα και γέλια, ας θυμηθούμε ότι εκεί έξω υπάρχουν άλλοι που ποτέ δεν τα είχαν αυτά και όσο κι αν τα πόθησαν, μερικοί ποτέ δεν κατάφεραν να τα αποκτήσουν, είτε από ντροπή, είτε από φόβο μην χαρακτηριστούν και τους κρίνεις, είτε πολύ απλά γιατί δεν έμαθαν ποτέ τους να ζητάνε και έτσι αρκέστηκαν να γεύονται μια συνταγή που δεν τους αρέσει αλλά αυτή μονάχα έχουν.

Ας προσφέρουμε σε εκείνους που δεν έχουν, γνωρίζοντας πως όσα προσφέρουμε, πάντα με κάποιον άγιο τρόπο επιστρέφουν σε εμάς διπλά γενναιόδωρα. Ας προσφέρουμε νιώθοντας όχι πως δίνουμε ελεημοσύνη –δεν ζητούν ποτέ αυτό όσοι δεν έχουν– αλλά πως χαρίζουμε σε κάποιον φίλο μας ένα συστατικό για τη συνταγή του, ένα συστατικό που σε εμάς περισσεύει και σε εκείνον λείπει μα είναι απαραίτητο και τόσο αναγκαίο. Τέλος, ας μη λησμονήσουμε ποτέ ότι όλα στη ζωή μας είναι κύκλος και μπορεί μια μέρα κι εμείς να βρεθούμε στη θέση εκείνου που του λείπει ένα συστατικό –δεν θα θέλαμε ο διπλανός να απλώσει το χέρι του και να μας το δώσει;

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από τη χαρά της προσφοράς και το γεμάτο ευγνωμοσύνη βλέμμα εκείνου που σε κοιτάζει για όσα του έδωσες, ειδικότερα όταν τον νοιάστηκες και το έπραξες αθόρυβα δίχως να σου το ζητήσει –μετράει πάντα περισσότερο η σιωπηρή πράξη καρδιάς παρά τα χειροκροτήματα αναγνώρισης της καλής μας πράξης. Ας γίνουμε όλοι μια αγκαλιά, γιατί όσα συστατικά κι αν λείπουν από τις συνταγές της ζωής μας, αν έχουμε το σημαντικότερο –την αγάπη, βρε παιδιά!–, τότε όλα είναι γευστικά, όλα είναι φωτεινά, όλα είναι ελπιδοφόρα και ανθρώπινα στη ζήση μας.

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιώργου Τζιτζικάκη «Παραθεριστής» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κάκτος